Terraria ogólnie dzielimy na pustynne (stepowe) i tropikalne (leśne). Paludarium, w odróżnieniu od terrarium z reguły posiada warstwę wody (nawet z rybkami), nad którą są posadzone rośliny. Rodzaj Philodendron nadaje się do terrariów drugiego typu z racji warunków środowiskowych w jakich żyją w naturze - odpowiednio wysokiej wilgotności powietrza, temperatury i oświetlenia (terraria są sztuczne doświetlanie, doskonałe podczas zimowych miesięcy w np. polskiej strefie klimatycznej, ale także stojąc w miejscu z dala od okna). Jeżeli w terrarium posiadamy jakiekolwiek zwierzęta żywiące się roślinami, nie możemy uprawiać filodendronów, ponieważ ich sok jest drażniący i trujący.

Aranżacja wnętrza zależy tylko i wyłącznie od fantazji właściciela, jednak musimy pamiętać o kilku zasadach.
Filodendron uwielbia warunki środowiskowe opisane powyżej, więc będzie rósł 2-3x szybciej niż uprawiany poza szkłem i trzeba będzie go przycinać, aby nie zagłuszył innych roślin. Z tego powodu, wybór odmian zawęża się do tych miniaturowych lub pnących, o niewielkich liściach. Dobrze sprawdzą się odmiany:
- Ph. 'Pincushion' o wys. ok. 15 cm, zielonych liściach z czerwonymi ogonkami liściowymi (dł. blaszki ok 5-7 cm), bordowymi pędami i jaśniejszymi młodymi liśćmi, który rozrasta się w małe poduszeczki,
- Ph. 'Wend-imbe' o nieco dłuższych, bardziej wygiętych ku dołowi żywo-zielonych liściach, wys. ok. 25-30 cm i dł. blaszki ok. 10-13 cm; również odmiana rozkrzewiająca się,
- Ph. hederaceum, znane od ponad 100 lat i chętnie uprawiane pnącze o zielonych sercowatch liściach, blaszce dł. 5-15 cm, jasnych korzeniach powietrznych i ok. 10 cm międzywęźlach; im starszy, tym większa blaszka liściowa. Nadają się też jego hybrydyzowane odmiany, jak Ph. 'Brasil' i 'Lemon' o innym kolorze liści,
- Ph. grazielae - pnącze z niewielkimi, błyszczącymi, sercowatymi liśćmi o lekko pofałdowanych krawędziach,
- Ph. 'Atom' - wolno rosnąca, miniaturowa odmiana Ph. bipinnatifidum* o pofalowanych brzegach liści,
i inne, wolno rosnące młodociane formy kultywarów np. Ph. 'Autumn' lub 'Moonlight'. Dodam, że niedawno pojawiła się na rynku (rosyjskim i azjatyckim) hybryda Philodendron 'Congo Red' Dwarf, która z racji małych rozmiarów także wygląda na odpowiednią do takiej uprawy.

Ze względu na podwyższoną wilgotność powietrza możemy posadzić filodendrony wrażliwe na jego brak, które nie rosną dobrze w suchym klimacie mieszkania:
- hederaceum var. micans - pnącze o brązowawych liściach w kształcie serca, jednak węższych niż u podstawowej odmiany,
- verrucosum, pnący o wzorzystych, zielono-brązowych liściach i pokrytej kutnerem ('meszek', 'włoski') blaszce oraz pędach, jednak będzie on tworzył coraz większe liście, a międzywęźla są dosyć długie,
- melanochrysum także pnący, o sercowatych liściach w kolorze ciemnej zieleni (młode liście są jasno zielone lub brązowawe, w zależności od oświetlenia), także pokrytych kutnerem i kontrastowym, jasnym unerwieniu.

Do spryskiwania naszych roślin nie możemy używać twardej wody, bo powstały osad będzie niemożliwy do usunięcia bez straty dla rośliny, a do tego brzydko zmatowi nam szkło. Warto zaopatrzyć się w filtr do zmiękczania wody twardej lub specjalny dzbanek z filtrem, który przyda się także w kuchni.
W terrarium musi być dobra wentylacja, bo kombinacja - wysoka wilgotność i temperatura, to prosty sposób na powstanie glonów, pleśni i grzyba.
Ważnym elementem podłoża dla roślin uprawianych w takich warunkach jest oczywiście drenaż, wykonany zarówno z użyciem keramzytu, perlitu jak i węgla drzewnego, który zapobiega gniciu korzeni. Osobiście stosuję go także w zwykłej uprawie doniczkowej.

Wprowadzanie w takie wilgotne, hermetyczne środowisko kory lub innego niezabezpieczonego drewna przyniesionego z ogrodu czy lasu stwarza zagrożenie w postaci pojawienia się chorób i insektów.
Stosujemy minimalne dawki nawozów, bo nie zależy nam na wyhodowaniu dużych roślin, ale tylko utrzymaniu zaplanowanej aranżacji. Gdy filodendrony za bardzo się rozrosną, przycinamy je w odpowiednich miejscach by pozyskać sadzonki, które idealnie ukorzenią się w tym samym, zamkniętym mikroklimacie. Nie nabłyszczamy liści roślin uprawianych w terrariach i paludariach.

Gdzie kupić miniatury? Najłatwiej na zagranicznych aukcjach internetowych lub w sklepach akwarystycznych, jednak trzeba się liczyć z tym, że sprzedawca może nie oferować wysyłki do Polski (cło, VAT itp.) lub będzie ona trwała zbyt długo, by roślina dotarła w idealnym stanie. Innym sposobem jest wymiana lub kupno roślin poprzez fora internetowe. W każdym wypadku należy zasięgnąć informacji o sprzedającym na podstawie otrzymanych komentarzy i oferowanych warunków sprzedaży/wysyłki. Rośliny żywe nie podlegają regulacji dot. zwrotu towaru z wyjątkiem, jeśli zostaną uszkodzone/zniszczone podczas transportu do klienta.


Od lewej: terrarium (vivarium z gekonem, sztuczne rośliny), paludarium z rybkami.

*Uwaga, w 2018 r., po badaniach DNA, Philodendron bipinnatifidum został przypisany do nowego gatunku Thaumatophyllum bipinnatifidum.

---

Tekst i opracowanie: Katarzyna 'NINa' Górnisiewicz. Zdjęcia: z Internetu i własne. Kopiowanie, powielanie i reprodukcja powyższego tekstu i/lub autorskich zdjęć bez zezwolenia autorki jest zabroniona.