Wywiad opublikowany w portalu Goth City.

---

e-wywiad - NINa - www.industrialrock.net Vesper, 17-01-2005

Kraków, dawna stolica Polaków, nie kurnik i własną scenę brzmień frapujących i mrocznych jak najbardziej posiada. Wydarzenia przeróżne wśród gawiedzi gotycko nacechowanej zaobserwować można, jednakże nie samym electro i indu-gothem gród Kraka stoi. Co więcej, brzmienia gitarowe wzmacniane bitami wyciskanymi z łomoczącą precyzją promuje w tymże mieście m.in. niewiasta, której pasja i umiłowanie dla rocka industrialnego przerodziła się w matkowanie ogólnie znanej i cenionej stronie poświęconej temu to właśnie gatunkowi muzycznemu [http://www.factory.of.pl]. Zapraszam na e-wywiad z NINą, która okazyjnie jest typową mieszkanką wiślanego sioła, podczas gdy nocami przeistacza się w jedną ze sztandarowych postaci światka niekoniecznie popularnych brzmień.

Vesper: Muzycznie rzecz biorąc, kiedy dziewczynka stała się kobieta i straciła niewinność na rzecz rocka industrialnego? Jak przeciętny śmiertelnik ma odróżnić rock indu od tego 'zwykłego'?
NINa: Dziewczynka jakoś zawsze była bardziej "chłopakowata" więc i zainteresowania miała niezbyt dziewczęce, a co do niewinności to tylko kuszące pozory ;-D W muzyce siedzę od bardzo wczesnych lat dziecięcych, zaczęło się od popu lat 80tych, potem new romantic, funky. W okresie uczęszczania do liceum namiętnie czytałam "Tylko Rock" i słuchałam audycji T. Beksińskiego. Ominęła mnie moda na The Doors, Pink Floyd i grunge, zamiast tego weszłam sobie w rock progresywny, a moje ówczesne fochy odzwierciedlił cold wave i rock gotycki. Miałam też straszną zajawkę na King Crimson (okres płyt "Discipline" czy też "Beat") oraz surrealizm. To był okres, kiedy słuchałam najwięcej muzyki, po prostu nie mogłam bez niej żyć. Teraz już nie mam takiego ciśnienia, wielokrotnie łapię się na tym, że pracuję z kompem w absolutnej ciszy przez większą część tygodnia. Wtedy jednak dużo słuchałam, kupowałam mnóstwo pirackich kaset i wolny czas spędzałam w samotności na szkicowaniu surrealistycznych scenek. Ale tamta muzyka to jeszcze nie było to, w czym mogłabym się odnaleźć. Kiedyś gościem programu wyżej wspomnianego Beksińskiego była Anja Orthodox. Przyniosła ze sobą parę ulubionych płyt, a wśród nich były "Broken" i "Pretty Hate Machine" Nine Inch Nails, o którym to zespole już wcześniej słyszałam. To był rok 1992 i do tamtej pory Reznor jest dla mnie numerem jeden wśród zdolnych, pracowitych, twórczych i oryginalnych artystów. No i potem już poleciało z tym rockiem industrialnym. Wtedy jeszcze nawet nie wiedziałam, że muza, która mnie kręci nazywa się rock industrialny i że w USA między rokiem 1990-1997 powstawały setki tego typu produktów, ale z miejsca spodobały mi się przypadkowo wychwycone w radiu utwory zespołów Filter, Gravity Kills, Pitch Shifter czy też Stabbing Westward. Niejaki problem miałam z zaakceptowaniem muzyki Ministry, wtedy wydawała mi się za ciężka. Ale do ich muzyki trzeba dorosnąć i trzeba przesłuchać każdą płytę, żeby mieć dokładne rozeznanie, wtedy dopiero można powiedzieć czy się lubi ich muzę, czy nie. Obecnie taki sam problem mam z dwoma grupami - Fear Factory i Godflesh, musze im poświęcić więcej czasu ;-) A jak odróżnić ten nurt od zwykłego rocka? Po prostu, jeśli słyszysz utwór rockowy, gitarowy, z normalnym wokalem i z dużą dawką ekspresji, dynamiki lub chłodu to masz wtedy do czynienia z rockiem. Jeśli jednak w pewnym momencie w tej ścianie gitarowych brzmień usłyszysz też elektroniczne sample, komputerowo przetworzone gitarowe riffy, wzmocniony beat perkusji czy inne środki wyrazu stworzone w programach do obróbki dźwięku i nie zmieniają one zasadniczo klimatu tego utworu, nadal pozostaje on rockowy i drapieżny to możesz mieć pewność, że masz do czynienia z rockiem industrialnym. I podkreślam, żeby nie było niedomówień, nie podchodzi pod rock industrialny utwór, który od początku do końca jest zrobiony w jakimś tam programie komputerowym i do niego dodane są dla smaczku jakieś badziewne gitarowe brzmienia. Trzeba mieć wyczucie w klasyfikowaniu. Obok rocka industrialnego mamy też jego mocniejsze uderzenie, czyli tzw. metal industrial, który, jak sama nazwa wskazuje jest pochodną wściekłych wokali oraz rozgrzanych do czerwoności metalowych riffów i zimnych brzmień generowanych przez komputer. Oczywiście, spektrum zespołów, które wrzucono do worka z napisem industrial rock jest dosyć szerokie i osobiście niebezpiecznie skacze mi ciśnienie, jeśli ktoś zalicza do tego nurtu Rammstein, Deathstars czy inne tego typu wynalazki. Nie róbmy niczego na siłę, niech ten gatunek nie zostanie splamiony! :-]

V: Czy istnieje jakaś subkultura na kształt tego, co reprezentują goci i fani electro? Czy rock industrialny to gatunek elitarny?
N: Szczerze mówiąc nie wiem czy istnieje w ogóle. Kiedyś za wylęgarnię rocka industrialnego uchodziło Chicago z racji istnienia tam wytwórni Wax Trax! i obszar Cleveland jako sfery dotkniętej obecnością Reznora. W Stanach było lub nadal jest mnóstwo klubów, w których gra się tylko taka rockowo-industrialną muzykę, są przecież specjalne stacje radiowe, wystarczy wejść na internetowy shoutcast.com i wybrać sobie odpowiednie opcje. Myślę, że część spośród fanów rocka industrialnego na świecie przynależy do subkultury hard core i industrial, one są szersze i łatwiej rozpoznawalne czy to w brzmieniach czy też np. w stylu ubierania się. Subkultura rockowo-industrialna na pewno nie istnieje w Polsce - tu w dalszym ciągu objawia się na wielu imprezach niestety w spotworniałej formie i jest włączany w miękką muzykę electro, a prowadzący DJe jakoś nie chcą wyjść poza już znane aż do obrzydzenia stare utwory NIN, White Zombie czy KMFDM. Wiesz, brakuje po prostu uporu, zaangażowania i fachowej wiedzy.
Industrial rock jest ściśle połączony z industrialem, a subkultura industrialna istnieje i w Polsce chyba wreszcie rozkwita, o czym świadczą częściej organizowane imprezy, koncerty i wydawnictwa muzyczne promujące nowych wykonawców. Cieszę się, że są ludzie, którzy chcą pokazać głębię i niekomercyjność muzyki industrialnej, a także połączonej z nią muzyki dark amientowej i noisowej, i mam tu na myśli działalność Job Karmy jako pomysłodawcy wrocławskiego Festiwalu Industrialnego, wydawnictwa muzyczne Requeim Rec., Vivo i Nightroom Rec. czy Beast of Prey, a także idee serwisów internetowych (Apostazja, WaveProcess, Fabryka, Innerwar, Kultura Industrialna, Zone-A). No i do tego sporadycznie pojawiają się imprezy, na których też można poznać więcej takiej muzyki (w Krakowie: Maszyneria, Paroxyzmy, Industrial Riot). Co do drugiej części pytania - ja się bardzo cieszę z tego, że rock industrialny JEST gatunkiem elitarnym, bo tylko nieliczni zaangażowani i dociekliwi wiedzą o co w tym naprawdę chodzi. :-))) I niech taki pozostanie, nie chcemy przecież komerchy! :-D

V: Co jest w takim razie esencją rocka indu - bez czego ten gatunek nie ma racji bytu?
N: Esencją rocka indu jest jego drapieżność i niezależność. Rock indu nie ma jakiejś idei, w przeciwieństwie do monumentalnego gotyku, pogańskiego death metalu, czy zdehumanizowanego industrialu. To jest muzyka, dzięki której muzycy przekazują pewną formę ekspresji, dynamiki, opinie o otaczającym świecie, jego problemach, ludziach. Na przykład Ministry na ostatniej płycie bardzo skrytykowało G. W. Busha za całokształt jego prezydentury, a State of Being poruszyło kwestię spamu w internecie ;-) Oczywiście nie jest to muzyka odczłowieczona jakby się można było spodziewać - niejednokrotnie pojawiają się teksty o miłości, seksie i płynących z tego rozczarowań. To sa poprostu luźne tematy ubrane w twarde słowa w otoczce dosyć ciężkiej muzyki. Mnie osobiście najbardziej uderza w tej muzyce nienawiść i dynamika, wiesz, chodzi mi o momenty, kiedy słuchasz utworu i nagle czujesz, że napięcie i odczucie nienawiści rośnie, otacza cię ściana dźwięku, beat przyspiesza, a potem... potem jest już tylko orgazm! ;-D A co do kwestii technicznych - rock industrialny nie ma racji bytu bez gitar lub dobrze skonstruowanych sampli gitarowych, nie istnieje bez samplera, sequencera i programów do obróbki dźwięku. No i ludzi, którzy potrafią ich kreatywnie używać.

V: Czy są jakieś polskie zespoły industrialne które mogłabyś polecić? Jaki był ostatni dobry koncert w Polsce, na którym miałaś okazję być?
N: No przede wszystkim Job Karma. To wykonawca, którego muzykę najlepiej oddają robione przez nich wizualizacje, w dodatku zespoł nie zaniża się do niebezpiecznego poziomu komercji, grają to co im odpowiada i sadzę, że nie robią tego dla pieniędzy ale właśnie dla idei i artyzmu. Poza tym w dobrym kierunku idzie Sui Generis Umbra, dali świetny koncert na Castle Party w tym roku, no i moje brawa dla demoniczności wokalistki. :-) Co jeszcze... Z wykonawców, którzy wysłali mi swój materiał mogę polecić nadmorskiego Planktona, jedno-osobowy projekt wykonujący bardzo pomysłowo zaaranżowaną muzykę z pogranicza industrial-dark ambient. Musze się przyznać, że mało słucham polskiej muzyki alternatywnej, ale widzę, że jest jej sporo, o czym świadczą ślady w necie. W większości przypadków są to jednak pojedynczy twórcy, zaopatrzeni w dobry komputer i małe, domowe studio nagraniowe. Ta muzyka jest traktowana hobbystycznie, większe wytwórnie nie są zainteresowane ani promocją ani dystrybucją, więc od czasu do czasu trafia sie zapaleniec, który stara się promować muzykę industrialną dla samej idei. Ale może się to zmieni, jeśli namnożyło się w Polsce imprez prezentujących muzykę niekomercyjną, to może ktoś z większych wytwórni zainteresuje się też pokazaniem światu naszych muzyków działających na przemysłowym terenie ;-)
W listopadzie pojechaliśmy z moim panem i władcą na 3rd Industrial Festival do Wrocławia. Od wielu lat jestem fanką Deutsch Nepal i pojechałam głównie z powodu przyjazdu Lina Baby Doll. I nie jestem rozczarowana, jak co poniektóre osoby. Oczekiwałam despotyzmu i awangardy ze strony Liny i dostałam to. Nie było żadnego gwiazdorstwa, bo to co pokazał, to tylko taki jego styl bycia - upił się Żywcem, odlał w tych samych kiblach co my. Zwyczajny, niski facet w którym siedzi niesamowita siła. W jego oczach jest coś takiego co mnie przeraża i fascynuje i dziwnie się czułam jak mijał mnie w tłumie, w odległości może 15 cm. Nie można oczekiwać, że jeśli gościu gra muzykę mroczną i skomplikowaną to będzie jakimś kosmitą. Lina pokazał się z bardzo męskiej, wręcz prymitywnej strony, ale mi taki prymitywizm odpowiada, bo wiem, że w tym człowieku kryje się duży potencjał twórczy. Już sam fakt, że przerwał koncert, aby wymusić na technicznych sposób dostrojenia głośników, wzmacniaczy itp. pokazał mi, że facet ma pewność tego, co może wydobyć ze sprzętu. Efekt po tym zabiegu był taki, że patrzyłam tylko na sufit i ściany teatru 'Pieśń Kozła' i oczekiwałam kiedy rozpadnie się na kawałki. Musiałam zejść z drewnianej podłogi, bo mnie normalnie rozbolał żołądek od niskich brzmień i wibracji ale koncert Deutsch Nepal był tym, czego oczekiwałam i jeszcze długo przedrzeźnialiśmy Line intonując jego "Deeeeliiiiight" :-))

V: Strasznie generalizując - fani metalu noszą skóry i pentagramy, goci latex i koronki, a indurockowcy...?
N: ....czapeczki z daszkiem...? ;-) Wiesz, to jest kwestia umowna w przypadku rocka industrialnego. Myślę, że to jest muzyka odbierana za pomocą zmysłów, a nie sposobu ubierania się. Można oczywiście przyjąć, że strojem "wyjściowym" będzie mieszanka czarnych skór, glanów, wymyślnych fryzur, ostrego makijażu, czy jakichś tribalowych, przemysłowych czy folkowych ozdób itp. Tu nikt niczego nie narzuca. Oczywiście zajebiście wygląda laseczka z dreadami ubrana w bojówki w panterkę czy facet w długim czarnym skórzanym płaszczu i okularach a'la spawacz :-D Ale tak jak mówię, industrial się czuje, to jest instynktowne. Nie każdy może wejść w tą subkulturę, i myślę, że tylko nieliczni będa się w niej dobrze czuć. Industrial jest bardziej związany ze sztuką, głębszym odczuwaniem dźwięków. Sztuka taka jak wiadomo potrzebuje oprawy wizualnej, dlatego też z kulturą industrialną jest ściśle związana architektura, fotografia, performance, prezentacje multimedialne itp. działalność artystyczna. Industrial to nie jest muzyka, dla której trzeba się koniecznie wystroić i przy okazji imprezy strzelić sobie tonę fotek, które się potem pokazuje w galeriach na necie. Strój fana danej muzyki to tylko forma ekspresji i myślę, że ma za zadanie ułatwiać odnajdywanie się wzajemnie w tłumie. I tylko to. Byłam na stricte industrialnej imprezie Paroksyzmy, i powiem ci że byłam zaskoczona. Ludzie wyglądali jakby byli u siebie w domu, żadnego wypasionego stroju, po prostu pełna naturalność, jeansy, sztruksy, no słowem co kto miał to ubrał, bez zbytniego pokazywania się. A rozmowy toczyły się na tematy jak najbardziej związanymi z industrialem :-)

V: Twoje prywatne top 3 wszechczasów w ulubionym gatunku jeśli chodzi płyty i wykonawców (niekoniecznie musi się pokrywać ;-)?
N: Tylko trzy?? Niemożliwe stanie się możliwym (w bólach), proszę oto TOP 3: 1) Nine Inch Nails - Broken, 2) Machines of Loving Grace - Concentration, 3) Skrew - Shadow of Doubt.

V: Prowadzisz największą chyba polską stronę poświęconą muzyce rockowo-industrialnej. Czy bycie dyrektorką i załogą Fabryki w jednym to wdzięczne zajęcie? Masz w ogóle czas na sen :-)?
N: No ba, nie chyba tylko na pewno jedyną i największą! :-D Wiesz, ostatnim dobrym posunięciem na Fabryce była zmiana jej od strony technicznej. Dostaje odzew, że jest teraz bardziej czytelna. Poprawki trwają nadal, ciągną się od wakacji ale jak się za coś wezmę to kończę :-D Jak się nauczę PHP to może będzie też forum, sklepik czy cokolwiek innego :-D Może chcesz już zamówić podkładkę pod mysz z logotypem albo kalendarzyk? ;-D A co do pomysłu na Fabrykę, to zdradzę ci pewien sekret - powstała ona jako produkt uboczny mojego rozczarowania na tle romansowym, innymi słowy musiałam się czymś zająć, żeby nie myśleć, a do tego miałam motywację, aby opanować Dreamweavera. Wcześniej, koło 2000 roku miał to być paro-osobowy projekt na temat muzyki elektroniczno - industrialnej pod nazwą (copyright!) Industrialique. No ale jako, że się nie dogadaliśmy i nie było jakiejś weny twórczej, tak więc twardą ręką prowadzę sobie własny serwis i poczuwam się do odpowiedzialności za wszelkie, niepoprawne politycznie treści jakie tam głoszę :-) W dodatku samej pracuje mi się najlepiej. A sypiam dobrze, dziękuję ;-D

V: Jakie zagraniczne strony poleciłabyś jako dopełnienie informacji zamieszczonych w Fabryce? Czy współpracujesz z kimś z zagranicy?
N: Mogę polecić anglojęzyczne forum na http://industrial.org, było tam parę postów na temat rocka indu, kultury industrialnej i tym podobnych zagadnień. Jeśli chodzi o informacje biograficzne to najlepiej sprawdza się Artistdirect (http://www.artistdirect.com). A poza tym nie mam jednego miejsca, z którego korzystam, nie ma żadnej strony, która byłaby tak rozbudowana jakbym sobie tego życzyła, dlatego sama postanowiłam złożyć wiele informacji w jeden większy serwis. Wiadomości ściągam z całego netu. Jeśli chodzi o radia internetowe to bardzo polecam Detroit Industrial Underground Radio (http://www.detroitindustrial.org) - zadziwiające playlisty i bardzo dobra jakość dźwięku! Poza tym industrial i noise na http://somnambulantcorpse.com, też dobra jakość i przesył danych, no i na koniec już gorszej jakości rockowo-industrialne brzmienia na http://www.rantradio.com/ :-) Nie współpracuję z nikim z zagranicy. Od czasu do czasu uderzam do ciekawych wykonawców z prośbą o wywiad i otrzymuję pozytywną odpowiedź. Moimi współpracownikami są Kerulet MF (Kielce, muzyka) i Si6 (Poznań, czystki html'owe), obu serdecznie pozdrawiam ;-)

V: Czy rock indu to gatunek ze świetlaną przyszłością, czy też jedynie z ciągle wspominaną przeszłością?
N: Myślę, że w dobie komercji nie ma miejsca na żadną ambitną muzykę. Rock industrialny miał już swoje piętnaście minut sławy w latach 1990-1997, głównie w USA i Wielkiej Brytanii, ale dotarł też do Francji i zaowocował dzieckiem, któremu na imię Treponem Pal ;-) W Niemczech jak zwykle gatunek się zmutował i został maksymalnie uproszczony. Jedynym zespołem niemieckim, który zrobił świetną muzykę opartą na industrialu i rocku industrialnym była grupa Sielwolf. Rammstein to nie jest rock industrialny, ani industrial, nie wiem co, ale nie mieści się w tych klimatach. W Polsce było parę zespołów, które też podłapały te nutki, żeby wspomnieć Agressiva 69, Hedone, czy Nowy Horyzont. Niestety zespoły te obecnie skoncentrowały się na innych brzmieniach, więc nie mamy już co liczyć na powroty. Chyba pozostaje czekać na inwencję twórczą pokolenia wychowanego na muzyce z Matrixa ;-)

V: Twoje największe marzenie związane z muzyką indu (chociaż niekoniecznie ;-) które chciałabyś spełnić?
N: Rendez vous z Trentem w otoczce nowoorleańskiego brzmienia pianinka i zmurszałą butelczyną czerwonego wina ;-)