Filodendron uprawiany na całym świecie ze względu na liście w odcieniu srebrzystej zieleni, jednak niezbyt popularny z powodu chaotycznego pokroju.
'Hasta' po łacinie oznacza dzidę lub włócznię. Nazwa 'hastatum' nawiązuje do strzałkowatego kształtu dorosłego liścia tej rośliny.
Data: 2008 (po zalaniu rośliny matecznej w 2016 r. próba ratowania - przeżyła 1 sadzonka cięta - uprawa od 2020 r. do obecnie)
Stan wyjściowy: sadzonka, 4 liście.
Podłoże: torf z perlitem. W hydroponice od 2012 r.
Oświetlenie: min. 1,5 m od dużego okna, wystawa południowa.
Pierwszy kwiat w mieszkaniu: grudzień 2023 r.
Dla: cierpliwych.
Link do albumu
Wzrost filodendrona podczas miesięcy zimowych jest praktycznie niezauważalny. W lecie, trzymany w ciepłym, południowym pokoju lub w tunelu foliowym o wystawie południowej i często zraszany, tworzy co jakiś czas liście, nie częściej niż 1 szt. na miesiąc lub dwa.
W warunkach domowych, jak i w tunelu szklarniowym nie wytworzył znaczących korzeni powietrznych; pozostały one w formie wyjściowej, czyli ok. 0,5-1 mm długości.
System korzeniowy jest bardzo słabo rozbudowany, zaledwie kilka cienkich korzonków, podobnie jak u Ph. hederaceum., dlatego filodendrona bardzo łatwo zalać. Podłoże powinno pozostawać ledwie wilgotne, ale w zamian liście muszą być zwilżane, aby nie doszło do ich zasychania i utraty.
Szybko traci dolne liście, więc dla uzyskania ładnej kompozycji, należałoby sadzić w jednej doniczce kilka sadzonek o różnej wysokości.
Cięte sadzonki ukorzeniają się bardzo długo (3-4 miesiące!) w warunkach domowych, w słoiku z wodą.
Od jak najmłodszego wieku wymaga podpory, bo ma tendencje do wykrzywiania się, co nie dodaje mu urody. Pokrój jest chaotyczny, jednakże istnieje prawdopodobieństwo, że jeśli miałby przez kilka lat to samo stanowisko, o takim samym natężeniu światła, to liście i ogonki liściowe nie wykręcałyby się w różne strony.
2008
marzec 2010
wrzesień 2011
2012
styczeń
luty
maj
październik
2013
lipiec
2014
maj
lipiec
2016
maj
2019 - nie mam, sprzedałam.
2020 - ocalona mała sadzonka wypuściła jednak korzenie
lipiec
2021
marzec
2022
wrzesień
2023
grudzień - kwitnienie
2008 (po prawej)
marzec 2010
wrzesień 2011
styczeń 2012
luty 2012
Mniejsza sadzonka filodendrona została zalana, trzeba było ją odciąć i wstawić do wody. Na sadzonce nadal rozwija się młody liść, ale pozostałe zżółkły i wymagały usunięcia.
maj 2012
Po przesadzeniu do nowej ziemi i doniczki oraz umieszczeniu rośliny w tunelu foliowym i przy nieco zwiększonym podlewaniu (ze względu na 30-stopniowe upały), stare liście zaczęły wiotczeć i szarzeć, co było oznaką zalania korzeni oraz prawdopodobnie wystawienia rośliny na działanie na zbyt wysokiej temperatury.
Całą dolna część łodygi pod najniższej położonym liściem została odcięta na wysokości 6 cm od łodyżki. Filodendron został umieszczony w słoiku z wodą, ale liście nadal żółkły i trzeba je było usuwać. Obecnie zawiązek nowego liścia rozwija pierwszą połowę blaszki.
Podobnie zachowuje się mniejsza sadzonka, z której łodygi zaczynają wyrastać boczne odrosty, mimo, że sadzonka w dalszym ciągu zupełnie nie chce się ukorzenić.
Odcięte, korzeniowe części obu sadzonek zostały umieszczone w słoiku z wodą, w najciemniejszym miejscu tunelu foliowego.
październik 2012
Filodendron rośnie stabilnie, chociaż wolno mimo pobytu w tunelu foliowym przez całe, upalne lato
lipiec 2013
Filodendron spędza lato w tunelu foliowym. Nie wykazuje przyspieszonego wzrostu, jednak lepiej rośnie w temperaturze ok. +24-26C niż podczas ponad +30C upałów. Wytwarza jednak długie korzenie czepne. Jego pokrój jest nieładny, więc należy go już od młodości prowadzić przy paliku i podwiązywać.
maj 2014
Okres zimowy nie powstrzymał wzrostu rośliny, jednak nowe liście są mniejsze. Na szczęście ogonki liściowe nie wydłużyły się. W doniczce znajdują się 3 sadzonki i mimo zagęszczenia w dolnych partiach, żadne liście nie usychają i nie odbarwiają się. Jak widać na zdjęciu, filodendron jest coraz wyższy, jednak nie wytwarza ani znaczących korzeni powietrzno-czepnych, ani większych liści.
lipiec 2014
Roślina po 6 latach (w tym 2 latach w hydroponice) uprawy zaczęła wytwarzać dorosłe liście w kształcie grotu strzały. Co ciekawe, uprzednio liście wydostawały się z okrywy starszego liścia (często trzeba je było po prostu z nich wydłubywać, bo w warunkach mieszkaniowych, mimo nawilżania mają ciągle za niską wilgotność), następnie nabierały odpowiedniego kształtu, a roślina tworzyła kolejny odcinek pędu w łodyżce liścia, podobnie jak Monstera deliciosa. W przypadku powstawania dorosłych liści, Ph. hastatum wydaje się wytwarzać pęd niejako niezależnie od liści tak, jak np. Ph. 'Emerald Queen' czy Ph. hederaceum.
(nowy liść po prawej stronie rośliny)
(nowy liść na górze - po prawej stronie rośliny; u podstawy nerwu głównego i blaszki liściowej widać już wierzchołek nowego liścia)
maj 2016
Przez cały 2015 r. nie aktualizowałam zdjęć Ph. hastatum, ponieważ osiągnął wysokość prawie 180 cm i z braku miejsca, nie mógł już stać na starym stanowisku. Przestawiłam go więc z lewej strony południowego okna na prawą, i w efekcie filodendron zareagował natychmiast negatywnie. Kolejne nowe liście były miniaturowe, ale miałam nadzieję, ze jakoś sobie poradzi, była to jednak jedynie wegetacja. Do tego wszystkiego zaczęły też gnić korzenie (filo nadal w hydroponice), dlatego jedynie mogłam wymienić wodę w pojemniku. Korzenie wrosły się już mocno w keramzyt, więc nie było go jak wymienić.
Dlatego, w maju wyjęłam filodendrona z pojemnika, usunęłam bardzo dużą ilość zgniłych korzeni, praktycznie cały środek i przesadziłam go do doniczki z podłożem kokosowym. Przesadzanie roślin z hydroponiki do podłoża zawsze stanowi ryzyko, że się nie przyjmie (dostęp do tlenu w wodzie vs. w podłożu, plus ich ewentualne uszkodzenia spowodowane 'przeprowadzką').
I tak też się stało, Ph. hastatum kompletnie sobie nie poradził ani w na swoim starym miejscu po lewej stronie okna, ani w podłożu. Ponad to, ta odmiana jest wybitnie odporna na szybkie rozmnażanie przez cięcie, tzn. ukorzenia się bardzo wolno i słabo, a jeśli się już ukorzeni, wytwarza początkowo brzydkie, małe liście. Typowymi objawami zamierania korzeni (ocena bez wyciągania rośliny z podłoża), z którymi mam już niestety praktykę, są: zwijanie się liści, utrata sztywności blaszki liściowej, jej blasku, a także marszczenie się tkanki na pędzie. Dałam mu jednak szansę na przystosowanie się i stał tak jeszcze w podłożu przez 3 tygodnie, podczas których stan ani nie pogarszał się, ani nie poprawiał, przynajmniej wizualnie.
Kiedy w końcu zdecydowałam się go wyciągnąć z doniczki, ciąć i próbować ratować przez ukorzenianie w wodzie, nie posiadał już żadnych starych korzeni, bo wszystkie zgniły, a korzonki czepne już dawno uschły. Pocięłam go więc na kilka kawałków ok. 30 cm długości i umieściłam w pojemnikach z wodą. Było to tydzień temu, jednak od tego czasu nie widzę żadnej poprawy, liście nadal są pozwijane, więc prawdopodobnie niedługo będę żegnać kolejnego po bipinnatifidum filodendrona. Nie jest to wielka strata w kolekcji, bo i tak miałam go zamiar sprzedać ze względu na wysokość, jednak jest to strata finansowa, bo taki okaz mógł się sprzedać nawet za 100 zł. Lekcja: Ph. hastatum potrzebuje dużo światła do poprawnego wzrostu!
lipiec 2020
W szklarence zostawiłam kawałek odłamanego pędu, który po wielu miesiącach puścił korzonki i tak sobie siedział w słoiku, aż do dziś. Dostał nowe podłoże i zobaczymy, doświadczenie już mam i będzie z nim po prostu męka.
marzec 2021
Filodendron dobrze rośnie w nieogrzewanej szklarence, metr od okna południowego, ale nawet mało światła w zimie nie przeszkadza mu w wytwarzaniu nowych liści. Przez przypadek, jeden nowy ułamałam wyjmując roślinę ze szklarenki, na szczęście nie uszkadzając całej łodyżki liściowej, z której po miesiącu wytworzył się kolejny liść.
wrzesień 2022
To ciągle ta sama sadzonka! :) Zasada nr 1 w uprawie - Ph. hastatum MUSI mieć dobre przewiewne podłoże, z perlitem i drenażem, inaczej mamy problemy.
grudzień 2023 - pierwszy kwiat
17 grudnia 2023 r. po raz pierwszy zwróciłam uwagę na nietypowy 'wyrostek' wydobywający się z zagłębienia między pędem a łodyżką liściową najnowszego liścia na roślinie. Będzie kwitł? Bedzie :)
'Wyrostek' stawał się powoli ładnie wykształconą spatha - dołem zieloną, górą żółto-kremową, a na wierzchołku lekko zaschniętą - brązową i w całości nakrapianą jaśniejszymi plamkami.
Kwiat w tej postaci, coraz wyższy i bardziej wykształcony dojrzewał do 21.2.2024 r. I wtedy otworzył się :)
To pierwszy raz, kiedy we własnym domu, pokoju widziałam kwiat filodendronu. U Ph. hastatum dojrzała spathe jest biało-kremowa, bardzo twarda i sztywna w dotyku, natomiast spadix jest także kremowy, gładki, o fakturowanej powierzchni. Nie pachnie.
Kwiat był otwarty tylko jeden dzień, a potem dosłownie się zatrzasnął, bez możliwości ponownego otwarcia go ani podważenia brzegów spatha. To bardzo ciekawy mechanizm, ponieważ w naturalnych warunkach, przez jeden dzień zdążyłby zwabić (np. miodową rosą na liściach) żuczki lub muchy, które by ściągały pyłek z górnej części spadix na dół i przez to zapyliły go. A potem filo już nie interesowałby się co stanie się z owadami, zatrzaskuje spatha i koniec, czas na wytwarzanie nasion. U mnie to nie wyszło, bo nawet gdybym chciała to zrobić manualnie, to warunki mieszkaniowe nie nadają się na wytwarzanie nasion u Araceae. Tak że 22.2.2024 r. to był koniec przedstawienia.
Kwiat w środku wytwarza sporo wilgoci, co można było zobaczyć, kiedy zaczął gnić w 3 tygodnie po zamknięciu (14.3.2024 r.), a poza tym może niepotrzebnie go w tym czasie podlewałam, ale nie miałam wyjścia, bo miał stanowisko na parapecie przy oknie południowym i nad kaloryferem. W efekcie musiałam go oderwać, ale i tak sam by odpadł. Na przekroju 'zgniłka' widać zawiązki nasion w dolnej części spadix.
Obecnie filo wytwarza coraz większe, bardziej strzałkowate liście o długości ponad 20 cm.
Tekst i opracowanie: Katarzyna 'NINa' Górnisiewicz. Zdjęcia: z archiwum autorki i z Internetu. Kopiowanie, powielanie i reprodukcja powyższego tekstu i/lub autorskich zdjęć bez zezwolenia autorki jest zabroniona.