Charlie Clouser - Architekt d¼wiêku (2006)
Dodane przez NINa dnia 01.09.2007 15:30
Charlie Clouser - Architekt d¼wiêku

„W ci±gu ostatnich dwudziestu lat przeczyta³em ka¿de poszczególne s³owo ka¿dego og³oszenia i artyku³u, które mie¶ci³o siê w zakresie moich zainteresowañ. Kupujê trzy ró¿ne magazyny komputerowe, czytam ka¿d± stronê, ka¿dy artyku³ i recenzjê na dany temat, nawet o programach do ksiêgowania. Nie wa¿ne co to jest – przeczytaj o tym, poniewa¿ gdzie¶ tam bêdzie pomocna informacja. Wch³oñ jak g±bka tyle informacji, ile jeste¶ w stanie wch³on±æ na temat ka¿dego programu, który zosta³ opisany. Przeczytaj recenzje, ¶ci±gnij demo programu, postaraj siê wy¶ledziæ, dlaczego recenzent nie wiedzia³ o czym naprawdê pisze. Przesta³em wierzyæ, ¿e autor instrukcji do danego programu wie wiêcej o sprzêcie ni¿ ja. Mo¿na wiedzieæ o produkcie lub urz±dzeniu wiêcej ni¿ ludzie, którzy go zaprojektowali.” (wywiad dla Apple Computer, marzec 2002r.)

Nic dziwnego, ¿e posiadaj±c tak± wnikliwo¶æ i otwarto¶æ Charlie Clouser sta³ siê jednym z najlepszych in¿ynierów d¼wiêku, producentów nagrañ, muzykiem zajmuj±cym siê miksowaniem i remiksowaniem utworów innych zespo³ów. Dziêki chêci do ci±g³ego uczenia siê, jego technika nie jest skostnia³a, a remiksuj±c nagrania innych nie narzuca im swojego stylu, pozostaj±c profesjonalist±: "Uwa¿am, ¿e moje miksy s± w porz±dku, ale ka¿dy nastêpny bêdzie lepszy od poprzedniego."

Charlie, (urodzony 28.06.1963r. w Hannowerze, New Hempshire) dorasta³ w domu, w którym nie s³uchano muzyki rockowej. Matka i ojciec interesowali siê muzyk± z pogranicza Dixieland jazz, ragtime, brzmieñ musicali broadwayowskich oraz pie¶ni ko¶cielnych. Pierwsze p³yty rockowe, z którymi siê zetkn±³ to koncertowy album Davida Bowie "David Live" i "I" Led Zeppelin; zainteresowa³ siê nimi poniewa¿ spodoba³y mu siê ok³adki p³yt.
W szkole ¶redniej, kiedy jeszcze komputery nie by³y w powszechnym u¿yciu, gra³ na syntezatorach i zestawach perkusyjnych; w 1979r. dosta³ pierwszy syntezator, a dwa lata pó¼niej komputer.
W czasach college'u po raz pierwszy g³o¶no zrobi³o siê o systemie MIDI, umo¿liwiaj±cym komunikacjê i kontrolê miêdzy komputerami, syntezatorami, kartami d¼wiêkowymi i podobnymi urz±dzeniami. Wraz z rozwojem pecetów i multimediów, utworzony w 1985r. standard MIDI zosta³ zaadaptowany do komunikacji miêdzy komputerem a instrumentem. Dziêki standardowi mo¿liwe by³o przej¶cie do syntezatorów montowanych na przeno¶nych rusztowaniach (rack mounted synthetizers), które mog³y byæ kontrolowane z jednej klawiatury, przy wspó³pracy z komputerem.

Po zakoñczeniu studiów na Hampshire College wst±pi³ do Institute of Audio Research w Nowym Jorku, gdzie zdobywa³ wiedzê o in¿ynierii d¼wiêku. Kilka lat pó¼niej podj±³ pracê jako ekspert od komputerów i systemu MIDI w sklepie Sam Ash w Nowym Jorku. Jedynym z klientów sklepu by³ Cameron Allan, australijski kompozytor tworz±cy muzykê do seriali telewizyjnych i filmów. Zaaran¿owa³ Clousera do wspó³pracy nad muzyk± do serialu 'The Equalizer'. Ta kolaboracja spowodowa³a, ¿e Clouser odwiedzi³ Los Angeles, gdzie spotka³ siê ze swoim starym znajomym z college'u. Kolega produkowa³ w tym czasie klip Nine Inch Nails, wiêc poleci³ Clousera do realizacji paru efektów d¼wiêkowych przy tym video.
Wspó³praca z Reznorem zaowocowa³a te¿ kilkoma remiksami dla grupy Marilyn Manson, poniewa¿ Reznor by³ producentem dwóch pierwszych p³yt MM. W 1995r. Clouser zast±pi³ w Nine Inch Nails klawiszowca Jamesa FrobWooleya i przez nastêpne siedem lat wspó³tworzy³ brzmienie NIN.
Wspó³praca z Trentem Reznorem okaza³a siê polem do eksperymentów, poniewa¿ obaj opanowali wiedzê na temat in¿ynierii d¼wiêku w sposób zaawansowany. Clouser przeprowadzi³ siê do Nowego Orleanu, gdzie do³±czy³ do NIN w Nothing Studios. Dom Reznora w którym mie¶ci³o siê studio nagraniowe, zosta³ wyposa¿ony w sieæ LAN, która po³±czy³a komputery i serwer. Ka¿dy z muzyków móg³ mieæ osoby pokój-studio dla potrzeb komponowania. Plik z nagraniem, czy te¿ sample, loopy ¶ci±ga³ sobie inny muzyk w innym pokoju, dopracowywa³ co¶ od siebie i udostêpnia³ go reszcie zespo³u. W taki sposób trwa³a praca nad kolejnymi p³ytami NIN, a tak¿e remiksami dla innych wykonawców, miêdzy innymi dla Roba Zombie, Foetusa, The Deftones, Marilyn Manson, Killing Joke, Prong i 12 Rounds. Powsta³o wtedy tak¿e kilka remiksów utworu "I'm Afraid of Americans" dla Davida Bowiego.
"Remiksowa³em dla siebie, a nie dla czyjej¶ satysfakcji - opowiada Charlie - Zap³ata za pracê jest tylko dodatkiem".
Praca nad d¼wiêkiem wymaga posiadania dobrych narzêdzi. Clouser jest wierny Apple Computers, u¿ywa przeno¶nego PowerBooka G4 oraz Maca (PowerMac G5).
"Przez ostatnie dziesieæ lat nie zrobi³em ¿adnego utworu bez u¿ycia Maca" – przyznaje –"„Jest tak prosty w obs³udze, ¿e mogê u¿ywaæ go z zamkniêtymi oczami”. „System Maca staje siê prostszy w obs³udze, a kiedy obserwujê ¶wiat pecetów odnoszê wra¿enie, ¿e staje siê coraz bardziej z³o¿ony, i wprowadza rozwi±zania audio i MIDI, których Apple zaprzesta³o ju¿ co najmniej dekadê temu."

Oczywi¶cie, osoba zapoznana z twórczo¶ci± Clousera jest w stanie rozpoznaæ jego produkcjê; jak sam zaznacza – remiksuj±c utwór gitarowy zaczyna go od sampli gitarowych, a tworz±c utwór bazuj±cy na brzmieniach elektronicznych rozpoczyna go od bêbnów i basów. „Mam swój paskudnie brzmi±cy stary zestaw perkusyjny i parê okropnie brzmi±cych gitar." ‘¯ywe’ instrumenty to jednak tylko pó³-¶rodki do stworzenia czego¶ wiêkszego – nagrane sample znajduj± zastosowanie w programach, których u¿ywa Charlie – Logic Audio, ProTools, Ableton Live, wraz z pluginami, z których najbardziej ceni sobie Pluggo.
Nie wykorzystuje samplerów do wyg³adzania brzmienia i wprowadzania porz±dku: "Chcia³bym bardzo, ¿eby wszystko przez ca³y czas brzmia³o w sposób w¶ciek³y i niekontrolowany, ale kiedy masz do czynienia z sekwencerami i loopami, nale¿y wzi±æ pod uwagê pewien procent uporz±dkowania."(...)
"Próbujê przetworzyæ d¼wiêk tak, aby nosi³ ¶lady choasu i braku precyzji. Zawsze jednak staram siê osi±gn±æ efekt kontrolowanego chaosu." - i dodaje - "W¶ród utworów które zrobi³em, najbardziej lubiê te, które pokazuj± totalny chaos."(...) "My¶lê, ¿e jestem ma³o elastyczny w swoim sposobie pracy, poniewa¿ nauczy³em siê wcze¶niej obs³ugi wielu ma³ych, mniej wygodnych systemów do obróbki d¼wiêku, wiêc teraz maj±c do dyspozycji programy z wiêksza ilo¶ci± opcji, robiê wiêcej ba³aganu na ekranie."
Nazwisko Charliego jest ³±czone, poza NIN tak¿e z zespo³ami Tapeworm, Gandhi i Revenge of the Triads.

Historia Tapeworm jest d³uga i pozbawiona konkretów, a zaczyna siê w 1995r. Muzycy Nine Inch Nails - Danny Lohner i Charlie Clouser postanowili powo³aæ do ¿ycia projekt, w sk³adzie którego znale¼liby siê ró¿ni muzycy, od Trenta Reznora (NIN), Maynarda J. Keenana (Tool), Page'a Hamiltona (Helmet), przez Phila Anselmo (Pantera), Atticus'a Rossa (12 Rounds), a¿ po producentów takich jak Sean Beaven i Dave 'Rave' Ogilvie (Skinny Puppy). Lista niepotwierdzonych muzyków mia³aby obejmowaæ tak¿e Marilyna Mansona, Chrisa Vrenne (NIN, Tweaker), Toni Holliday (Curve), Billy Howerdel (A Perfect Circle), Kevina Mac Mahona (Prick), Jareda Louche (Chemlab), Flake'a Lorenza (R+), Richarda Patricka (Filter), Roba Zombiego, Chrisa Randalla (Sister Machine Gun) a nawet Perry'ego Farrella (Porno For Pyros) i Dave'a Gahana (Depeche Mode). Podobne supergrupy powstawa³y od czasu do czasu w muzyce rockowej (np. Asia, Pigface, Revolting Cocks, Zilch), i niektórym udawa³o siê nagraæ nawet kilka p³yt. W chacie prowadzonym przez MTV/Yahoo! 21 grudnia 1999r. Reznor og³osi³ datê wydania p³yty (singla?) Tapeworm na po³owê 2000r. Nastêpne deklaracje ze strony za³o¿ycieli Tapeworm pada³y w 2001r. (album mia³ byæ wydany przez Nothing), a na ³amach Kerrang! Danny Lohner ujawni³, ¿e maj± ju¿ ukoñczone trzy utwory. Pierwszy z nich o tytule 'Vacant' zosta³ zaprezentowany na koncercie A Perfect Circle (Keller Auditorium, Portland, 01.02.2001r.) Pocz±tkowo 'Vacant' zosta³ napisany przez Lohnera, zaaran¿owany przez Clousera, tekstem zaj±³ siê Keenan, a refrenami Reznor. W marcu 2002r. na oficjalnej stronie NIN pojawi³o siê zdjêcie przedstawiaj±ce studio nagraniowe Nothing w Nowym Orleanie (powy¿ej), a w nim M.J. Keenana, D. Lohnera, A. Rossa i T. Reznora. W lipcu 2002r. na oficjalnej stronie Curve o¶wiadczono, ¿e nagranie D. Lohnera i T. Holliday, wokalistki Curve nie zostanie wykorzystane w projekcie Tapeworm. W tym samym roku artyku³ na VH1 dawa³ do zrozumienia, ¿e C. Clouser nie bierze ju¿ udzia³u w projekcie. Warto wspomnieæ, ¿e Clouser wraz z Hamiltonem nagrali kilka utworów, czê¶æ z nich dla macierzystej formacji Hamiltona - Helmet, a czê¶æ na potrzeby Tapeworm. Wed³ug Clousera, materia³ Tapeworm mia³ byæ inny od dokonañ NIN, jednak¿e Reznor w wywiadzie okre¶li³ j± tak: "Muzyki Tapeworma mo¿esz s³uchaæ g³o¶no podczas jazdy samochodem".
Z ambitnych planów jak dot±d nic nie wyniknê³o i zespó³ nie wyda³ ¿adnej p³yty. Co prawda, mo¿na natkn±æ siê w Internecie na ró¿ne pliki mp3, ale czêsto s± to fa³szywki, tworzone przez ludzi, którzy wiedz±c, ¿e utwory Tapeworm s± bardzo oczekiwane, sami podk³adali w³asne utwory tytu³uj±c je i wypuszczaj±c w sieæ pod szyldem Tapeworm. Keenan chcia³ skoncentrowaæ siê nad swoim drugim po Tool zespole A Perfect Circle, natomiast Lohner, Clouser i Reznor kontynuowali pracê w NIN i przy remiksach innych wykonawców. Przysz³o¶æ Tapeworm nie jest okre¶lona, byæ mo¿e muzycy zejd± siê znowu z nowymi pomys³ami i wiêkszym zasobem czasu aby dokoñczyæ niezrealizowane plany?

Drugim ze znacz±cych projektów Clousera jest, kolaboracja pomiêdzy Pagem Hamiltonem (Helmet), Clouserem i Benem Neillem. Clouser i Hamilton poznali siê podczas wspólnej trasy NIN i Davida Bowie. W 1999r. Clouser o¶wiadczy³, ¿e bêdzie bra³ udzia³ w tym projekcie, a wspó³praca zosta³a nawi±zana podczas jednej z sesji nagraniowych wy¿ej wymienionej grupy Tapeworm. Pomiêdzy lutym a kwietniem oraz sierpniem i wrze¶niem 2000r. Hamilton i Clouser pracowali w studiu nad utworami zarówno do projektu nazwanego Gandhi jak i Tapeworm. Gandhi wyst±pi³ kilka razy na ¿ywo na koncertach, a jednym z utworów wykonywanych w NYC show 30.10.2002r. w Irving Plaza by³ "Enemies". W 2004r. Hamilton reaktywowa³ Helmet, a projekt zosta³ zawieszony.

Revenge of the Triads to kolejny projekt, w który zaanga¿owany jest Charlie; grupa z³o¿ona z muzyków takich jak Jason Slater (z Snake River Conspiracy) oraz Troy Van Leeuwen (A Perfect Circle, Failure i Enemy). Praca nad muzyk± ROTT jest prowadzona w cykliczny sposób - ka¿dy poddaje obróbce szkielet utworu stworzony przez poprzednika. Clouser: "W taki sposób jeden z nas mo¿e przegl±daæ utwory, wy³apaæ spo¶ród nich jeden i powiedzieæ: 'S³uchaj, wrzuci³em now± liniê basu do twojego kawa³ka, bo tamta by³a okropna’ a potem ten drugi mo¿e powiedzieæ: 'Ej, podoba mi siê twój bas, ale doda³em inne bêbny' itd. (...) Charlie dodaje te¿: "(...) Mamy dwóch lub trzech ró¿nych perkusistów i trzech lub czterech wokalistów, sam gram na bêbnach, basie i gitarze. Ka¿dy z nas potrafi graæ na tych samych instrumentach i obs³ugiwaæ ProTools".

Charlie Clouser w swoich nagraniach, a tak¿e na koncertach (g³ównie w trasie Fragility Tour z NIN) wykorzystywa³ instrument zwany theremin.
Instrument ten wynalaz³ w latach 20-tych rosyjski fizyk i wiolonczelista Leon Theremin (1896-1993).
Pawe³ vel Trx, który u¿ywa tego instrumentu w grupie EmRay, tak t³umaczy istotê dzia³ania thereminu:
"Urz±dzenie bardzo przypomina lampowe radio; ma dwie pary uk³adów drgaj±cych, z czego 2 drgaj± na sta³ych czêstotliwo¶ciach. Dzia³a to tak:
jeden uk³ad jest odpowiedzialny za wysoko¶æ d¼wiêku, ruchami rêki przy antenie reguluje siê czêstotliwo¶æ zmiennego uk³adu drgaj±cego. Ró¿nice w czêstotliwo¶ciach pomiêdzy zmiennym uk³adem a sta³ym s± wzmacniane, nazywa siê to zjawiskiem dudnienia, s³ychaæ je jak siê np. stroi gitarê. Ruchy rêki zmieniaj± czêstotliwo¶æ uk³adów dziêki zmianie objêto¶ci elektrostatycznej wokó³ anteny. Podobnie dzia³a uk³ad regulacji natê¿enia d¼wiêku. Sam instrument wydaje z siebie modulowane buczenie, a przy wysokich d¼wiêkach mo¿e przypominaæ sprzêgaj±c± gitarê. Te lepsze thereminy maj± mo¿liwo¶æ zmiany barwy, najczê¶ciej robi siê to pod³±czaj±c efekt. J.M. Jarre gra³ na takim przypominaj±cym przedwojenne radio i takiej pierwotnie theremin by³ wielko¶ci. Nowsze, lampowe s± wielko¶ci p³askiego pude³ka do butów, a te na uk³adach scalonych mog± byæ mniejsze; najbardziej znany jest chyba Etherwave." Warto dodaæ, ¿e produkcj± thereminów serii Etherwave zajmowa³ siê zmar³y niedawno Robert Moog, w³a¶cicel Moog Music.

Na koniec warto dodaæ, ¿e Clouser jest kompozytorem muzyki do filmu Saw, a tak¿e seriali takich jak, poza wspominanym ju¿ The Equalizer, Fastelane, Las Vegas i Numb3rs.
W³asnorêcznie zaprojektowa³ tak¿e zawieszenie i stojak do swoich klawiszy, które przetrwa³y nawet brutalne traktowania ich podczas koncertów z Nine Inch Nails.


Tekst, opracowanie - NINa, 2006. Fotografie - internet.


¬ród³a: 9inchnails.net, Wikipedia, Apple Computers,
Wszystkie zdjêcia ilustuj±ce artyku³ pochodz± ze strony 9inchnails.net

Informacje o Thereminie: TRX, Wikipedia, Thereminworld.

Informacje o MIDI - Wikipedia

1. Krótki filmik przedstawiaj±cy grê L. Theremina na instrumencie.

2. Clouser na Myspace, oficjalny profil.

3. Sprzêt i oprogramowanie u¿ywane w studiu Clousera